Įlagning olķufélaganna hefur hękkaš um 30 kr. į žrem mįnušum

Fylgni heimsmarkašsveršs og verš į dęluŽaš er athyglisvert aš skoša verš į dķselolķu hjį olķufélögunum og verši į olķu į heimsmarkaši. Eins og sjį mį žį skila hękkanir sér hratt og örugglega til neytenda en lękkanir skila sér beint ķ vasa eigenda olķufélaganna. Fylgnin ķ vor frį įramótum var nokkuš nęrri lagi fram til 1. maķ en eftir žaš hafa lękkanir ekki skilaš sér nema aš mjög takmörkušu leiti.

Eflaust geta olķufélögin boriš fyrir sig hinum żmsu afsökunum fyrir hękkandi įlagningu eins og til dęmis hękkunum vegna launakostnašar ķ kjölfar saminganna ķ vor en hvaša afsökun hefur žį Atlantsolķa sem hefur ekki eina einustu mönnušu bensķnstöš?

Ef olķa kostar 97 dollara į heimsmarkaši 1. febrśar og lķtrinn af olķu į dęlu er žį 213 kr. hvernig er žį hęgt aš réttlęta žaš aš lķtrinn kosti 242 kr žegar heimsmarkašsveršiš lękkar nišur ķ 96 dollara 30. jślķ?


Aršrįn erlendra fyrirtękja į Ķslandi ķ dag

Žaš kom mér mjög į óvart aš lesa žaš ķ blöšunum ķ dag aš įlfyrirtękin vęru undanžegin gjaldeyrishöftum Sešlabankans en žaš fékk mig lķka til aš hugsa mįliš frį öšru sjónarhorni.

Ķ Bandarķkunum situr einn mašur viš tölvu og pantar einn farm af sśrįli og flutning į žvķ frį upprunastaš til Ķslands. Į Ķslandi eru 400 starfsmenn sem taka viš žessum farmi, hleypa rafmagni į sśrįliš sem breytist į augabragši ķ hreint įl sem er svo sent til kaupenda vķšsvegar um heim. Ķ hverjum mįnuši millifęrir einn gjaldkeri ķ Bandarķkjunum annars vegar 400 ķslenskum starfsmönnum laun og hins vegar Landsvirkjun fyrir rafmagniš.  

Launin eru 17 milljónir į mįnuši eša 200 milljónir króna į įri.
Rafmagniš kostar ca. 690 milljónir į mįnuši eša 8,2 milljaršar króna į įri sem fara ķ afborganir og vexti af lįnunum sem voru tekin til aš byggja virkjunina fyrir įlveriš. Megniš fer vęntanlega beint śr landi aftur til erlendu lįnastofnananna.

Įrstekjur fyrir įliš er 101 milljaršur króna mišaš viš įlverš ķ dag. 

Žetta žżšir meš öšrum oršum, ef forsendur eru réttar aš 93 milljaršar af tekjunum sem įlveriš skilar lķta aldrei dagsins ljós į Ķslandi og lķklega bara launakostnašur sem helst eftir ķ landinu eša 200 milljónir į įri. Aušvitaš megum viš ekki gleyma innkaupum į sśrįli og flutningi til og frį landinu sem dragast frį žessum 93 milljöršum.

Žetta er mjög einfaldaš dęmi en samt ekkert svo fjarri raunveruleikanum og ętti aš varpa smį glętu į žaš aršrįn sem er ķ gangi ķ bakgaršinum hjį okkur Ķslendingum fyrir allra augum.

Fleiri įlver - Nei takk.


Bönnum vešsetningu hlutabréfa!

Vešsetning hlutabréfa hefur veriš mjög mikil sķšustu įrin og oft eru kaup į hlutabréfum fjįrmögnuš meš vešsetningu ķ bréfunum sjįlfum aš hluta eša öllu leiti. Ef til žess kemur aš veršgildi hlutabréfanna rżrnar žaš mikiš aš veršmęti bréfanna er komiš nišur fyrir lįnsfjįrhęšina žarf aš ganga aš vešinu til aš greiša skuldina ž.e.a.s. selja hlutabréfin. En stundum orsakar sala hlutabréfanna offramboš af žessum tilteknu bréfum, sem leišir til veršfalls og jafnvel veršhruns ef um stórar upphęšir er aš ręša. Žannig getur eitt veškall orsakaš fleiri vešköll sem svo veldur žvķ aš hlutabréf hrynja ķ verši. Žetta er žaš sem geršist į Ķslandi haustiš 2007. Aš lokum var svo komiš aš ekki var lengur hęgt aš selja hlutabréfin upp ķ vešin vegna žess aš fjįrmagniš sem fékkst fyrir bréfin var oršiš töluvert lęgra en lįnin sem veitt voru śt į žau. Žį var hętt aš ganga aš vešunum til aš foršast grķšarlegar afskriftir sem valda tapi og minnkandi bókfęršum hagnaši fjįrmįlafyrirtękjanna.

Žegar ekki er gengiš aš vešum vegna žess aš sś ašgerš myndi hafa of neikvęš įhrif į markašinn er tilgangurinn meš vešinu horfinn. Og allar ašgeršir sem eru framkvęmdar ašrar en aš ganga aš vešinu fyrir skuldinni er ekkert annaš en handstżring į markašinum. Žegar svo er komiš eru hrun fjįrmįlamarkašsins óumflżjanlegt! Frjįlsa markašskerfiš sem leitar sķfellt aš réttu jafnvęgi er hętt aš virka og allar upplżsingar um stöšu markaša verša rangar. Žar af leišandi verša allar įkvaršanir sem eru teknar rangar. Og žaš leišir bara til eins aš lokum - hruns.

Viš höfum séš żmislegt gert til aš foršast vešköll hlutabréfa,  mżmörg dęmi um žetta hafa skotiš upp kollinum sķšustu 100 daga:
1. Stofnun fyrirtękja sem hafa žaš eina hlutverk aš kaupa hlutabréf, oftast ķ eigu bankanna ķ upphafi og žvķ er hęgt aš stjórna veršinu sem fyrirtękin kaupa bréfin į af bankanum.
2. Sölu gegn stašgreišslu aš hluta og lįni aš hluta, oftast tapar kaupandi sķnum eignarhlut og oft meira til.
3. Kaup manna į milli į yfirverši meš baktryggšum leynilegum samningum.
4. Aflétta persónulegum įbyrgšum af lįnum til hlutabréfakaupa.

Ef vešsetning hlutabréfa hefši veriš bönnuš žį hefši fjįrmįlamarkašurinn aldrei hruniš į Ķslandi. Spilaborgin hefši aldrei nįš eins hįu flugi og hśn gerši og žvķ hefši lendingin aldrei oršiš svona stór skellur - sem saklaus almenningur situr uppi meš.


Fjįrmįlasnilli!

Ķ nóvember 2007 fékk ég lįnuš 10.000 pund hjį vinafólki ķ Englandi til aš fjįrfesta. Ég lofaši aš endurgreiša til baka 11.300 pund einu įri seinna.

Ég fór meš pundin ķ bankann og skipti žeim ķ krónur. Fyrir žau fékk ég 1.220.000 krónur.

Fyrir žann pening keypti ég hlutabréf ķ Kaupžingi. Žau hlutabréf fór ég meš ķ Landsbankann og vešsetti žau fyrir 75% og fékk yfirdrįttarlįn žar upp į   915.000 kr. til aš kaupa hlutabréf ķ Landsbankanum.

Žį fór ég ķ Glitni og vešsetti hlutabréfin ķ Landsbankanum fyrir 75% og fékk žar yfirdrįttarlįn upp į  686.000 kr. sem ég notaši til aš kaupa hlutabréf ķ Glitni.

Glitnisbréfin fór ég meš ķ Kaupžing og vešsetti fyrir 75% og fékk žar yfirdrįttarlįn upp į  514.000 kr sem ég notaši til aš kaupa fleiri hlutabréf ķ Kaupžingi.

Rśmu įri seinna skulda ég vinafólki mķnu ķ Englandi  2.079.000 kr. og er meš yfirdrįtt upp į 2.643.000 kr. Samtals skuld upp į 4.722.000 kr. Eignir į móti eru 0 kr.

Hvernig ég gat fariš aš žvķ aš skulda rśma milljón ķ nęstum fjórfalda žį upphęš į einu įri, įn žess aš eiga neinar eignir upp ķ skuldir, er hreinasta rįšgįta fjįrmįlakreppunnar...


Einföld leiš śt śr verštryggingunni

Nś žegar stżrivextir eru 18% er öllum ljóst aš žaš er śtilokaš aš fella nišur verštrygginguna meš einu pennastriki. Vextir af verštryggšum lįnum eru ķ kringum 5% (raunvextir reyndar um 23% vegna veršbólgu) og aš ętla aš hękka greišslubyrgši verštryggšra lįna fjórfalt į einu bretti yrši öllum heimilum ķ landinu ofviša.

Gallinn viš verštryggš lįn er sį aš žś borgar lįga vexti nśna en afganginn seinna. Žvķ mišur er žaš žannig aš žvķ lengra sem lįniš er žvķ meira borgaršu seinna. Aš taka verštryggt lįn er eins og hvert annaš fķkniefni, žś notar žaš til aš svala neyslufķkninni og žś tekur afleišingunum einhvern tķmann seinna. Eins og önnur fķkniefni žį étur žetta upp lķf žitt. Mįnašarleg greišslubyrši hękkar smįtt og smįtt og étur upp meira og meira af laununum žķnum. Oftast töluvert meira en hękkun launa. Aš sama skapi hękka veršbętur og eignin žķn hverfur smįtt og smįtt. Afleišingar neyslufķknarinnar eru hverjum manni ljósar.

En žaš er leiš śt śr verštryggingunni. Eins og meš öll önnur fķkniefni žį žarf aš draga śr verštryggingunni smįtt og smįtt, gera sér grein fyrir neikvęšu afleišingunum og alžingismenn žurfa aš horfast ķ augu viš žessa fķkn sem blasir viš en enginn žorir aš stugga viš.

Leišin er mjög einföld. Setja hįmark į verštryggingu lįna sem lękkar meš hverju įrinu žar til hśn fer ķ 0%. Ef žaš er hįmark į verštryggingu žį gerist tvennt. Vextir af verštryggšu lįnunum hękka smįtt og smįtt žar sem fjįrfestar vilja fį sömu įvöxtun og įšur. En aš sama skapi minnkar eftirspurn eftir žvķ sem vextirnir hękka. Og žegar eftirspurnin minnkar žį lękka vextirnir. Stżrivextir eru ķ dag 18%, verštryggšir vextir hjį Ķbśšalįnasjóši eru 5,4%. Meš žvķ aš minnka hįmark verštryggingu į t.d. 10 įrum śr 10% ķ 0% žį mį bśast viš žvķ aš ķ lok tķmabilsins verši stżrivextir og ķbśšalįnavextir mjög nįlęgt verštryggšum vöxtum ķ dag, kannski 6-7%.

En žaš sem breytist er aš viš borgum ekki litla vexti nśna og afganginn seinna. Lįnin yršu aldrei hęrri en žau vęru ķ upphafi. Lįnakjör yršu eins og ķ nįgrannalöndum okkar og fólk fęri loksins aš eignast eitthvaš ķ sķnu eigin hśsnęši ķ staš žess aš verštryggingin éti upp eignina smįtt og smįtt. Böndum vęri komiš į neyslufķknina.

Žetta er einföld lausn og žaš eina sem žarf er viljinn til aš hrinda henni ķ framkvęmd. Vinnubrögš rķkisstjórnarinnar sķšustu mįnuši hafa sżnt aš žaš er ekkert žessu til fyrirstöšu, annaš en pólitķkin sjįlf.


Hrun į fjįrmįlamörkušum - skżringin er augljós

Allir sem hafa smį bókhaldsvit vita aš allsstašar žar sem er hreyfing į peningum žį stemmir alltaf debet og kredit. Hruniš į fjįrmįlamörkušum er nśna metiš į 500 milljarša dollara og gęti oršiš meira. En hvar eru žessir peningar? Hvernig er hęgt aš stemma bókhaldiš į móti žessu tapi?

Kannski er žaš bara tilviljun en strķšiš ķ Ķrak hefur kostaš Bandarķkin yfir 550 milljarša dollara.

Afleišur eša ekki afleišur, peningar hverfa ekki svo aušveldlega śt śr hagkerfinu.


Olķuhreinsistöš ķ Arnarfirši - NEI takk!

Ég er mjög mótfallinn žeirri hugmynd aš reisa olķuhreinsunarstöš į Vestfjöršunum. Žaš er mjög mikiš af atvinnutękifęrum į Vestfjöršunum sem felast aš miklu leiti ķ nįttśrunni sem er enn sem komiš er tiltölulega óspillt. Aš reisa eitt stykki olķuhreinsunarstöš į žessum staš kemur til meš aš takmarka mjög žį möguleika į atvinnusköpun sem er hęgt aš fara śt ķ į nęstu įrum og įratugum. Olķuhreinsunarstöšin skapar einhverja tugi starfa en lokar į hundruši ef ekki žśsundir starfa sem felast m.a. ķ feršažjónustu og léttum išnaši sem er mjög aušvelt aš sjį fyrir sér t.d. ķ Arnarfiršinum sjįlfum. Mengun frį olķuhreinsunarstöšvum er stašreynd, olķuslys į žessum staš yrši skaši sem tęki heilan mannsaldur aš bęta ef skašinn yrši einhverntķmann bęttur aš fullu.

Žeir sem koma til meš aš vinna ķ olķuhreinsunarstöšinni, bęši aš uppbyggingu og rekstri verša ķ meirihluta ašflutt vinnuafl. Skżrasta dęmiš er Kįrahnjśkar, hversu margir Austfiršingar unnu aš uppbyggingunni žar? Og nśna žegar virkjunarframkvęmdir eru aš mestu yfirstašnar žį stefnir allt  į nišurleiš aftur ķ atvinnumįlum Austfiršinga nema fyrir žį sem vinna ķ įlverinu og fjölskyldur žeirra.

Vandamįliš varšandi atvinnumįl į Vestfjöršunum er fyrst og fremst lélegar samgöngur sem takmarka alla uppbyggingu į atvinnuvegum og jafnframt skortur į fólki, žaš žarf meiri fólksfjölda til aš nį upp hęrra atvinnustigi og meiri fjölbreytni.

Skammtķmasjónarmiš eru allt of rįšandi ķ nśverandi išnašarstefnu og enginn sem horfir į heildarmyndina, er virkilega enginn rįšamašur sem ber viršingu fyrir landi og žjóš?


Hjarškeppni - of margar bensķnstöšvar?

Ég heyrši nżtt orš yfir aukna įlagningu olķufélaganna en žaš er hjaršhegšun žegar allir elta hina ķ įlagningu. Ž.e.a.s. žegar einn hękkar hękka allir hinir lķka en ef einn lękkar žį bķša hinir eftir žvķ aš hann hękki aftur, o.s.frv. Ég held aš žaš vęri betra aš kalla hjaršhegšun samkeppnisašila, hjarškeppni.

En ég held aš įstęšan fyrir aukinni įlagningu olķufélaganna sé ekki endilega žeim sjįlfum aš kenna. Ef ég ętla aš taka eldsneyti og er til ķ aš keyra ca. 5 km į nęstu bensķnstöš, žį get ég vališ śr (ekki tęmandi listi):

1. Olķs - Hamraborg, 
2. N1 - Engihjalla,
3. Orkunni - Smišjuvegi,
4. Egó - Staldrinu,
5. Olķs - Mjódd,
6. Shell - Breišholsbraut,
7. Orkunni - Dalvegi,
8. Ób - Bęjarlind,
9. Egó - Smįralind (austanmegin),
10. Egó - Smįralind (vestanmegin),
11. Shell - Smįralind,
12. Atlantsolķu - Bśstašavegi,
13. N1 - Fossvogi, 
14. Atlantsolķu - Kįrsnesbraut

Hvaš kostar aš reka allar žessar 14 bensķnstöšvar! Ég bara spyr! Ég žarf bara eina, žegar bensķnljósiš kviknar ég get keyrt 50 km įšur en ég tek eldsneyti. Finnst einhverjum skrķtiš hvaš įlagningin er hį žegar fjöldi bensķnstöšva er skošašur?  Er einhver svo vitlaus aš halda aš žaš sé selt meira eldsneyti žegar žaš eru fleiri bensķnstöšvar?


Eitrašar pillur bankanna

Ég rak augun ķ auglżsingu frį einum ķslensku bankanna sem var į žį leiš aš žeir sem leggja inn evrur hjį žeim fį bestu įvöxtunina hjį žeim mišaš viš hina bankana. 4.90% įvöxtun sem er nokkuš góš įvöxtun į erlendu fé hér į landi.

En fyrir almenna ķslendinga er žetta mjög óskynsamlegt mišaš viš įstandiš ķ dag. Ef ég ętti t.d. 1.000.000 kr. og myndi kaupa fyrir hana evrur ķ dag į genginu 116,21 kr. žį fengi ég € 8.605. Eftir eitt įr fengi ég € 422 ķ vexti og ętti žvķ € 9.027. En hvaš veršur gengiš į evrunni eftir eitt įr? Žaš er śtilokaš aš segja til um žaš en žeir sem ég hef rętt viš telja aš žaš verši um 100 kr. Žaš myndi žżša aš € 9.027 = 902.700 kr. Žaš žżšir aš ég myndi tapa ca. 100.000 kr. į žvķ aš leggja peningana mķna inn į erlendan reikning ķ dag. Raunįvöxtun vęri žvķ tap upp į ca -10%!

Auglżsingar bankanna eru mjög góšar til aš sjį hvaš raunverulega er aš gerast bak viš tjöldin og nś mį žvķ bśast viš styrkingu krónunnar į nęstunni.


Samstarf/samrįš ķslensku bankanna oršiš mjög augljóst, 2. hluti

Nś hafa bankarnir komiš upp um sig. Ķ fréttum dagsins var talaš um aš nįnast vęri bśiš vęri aš loka į erlend lįn til einstaklinga. Žaš kemur ekki į óvart aš bankarnir geri žetta nśna žegar žeir vita aš veiking krónunnar er eingöngu vegna samstarfs/samrįšs žeirra sjįlfra og krónan į eftir aš styrkjast verulega nęstu vikurnar.

Dęmi:
Ef ég tęki 20 milljón króna erlent hśsnęšislįn ķ dag žegar Evran kostar 122,05 kr žį vęri ég aš taka lįn upp į 163.867 €. Žegar bankarnir hafa svo ķ samrįši sķnu įkvešiš aš styrkja krónuna žį er lķklegt aš Evran fari nišur ķ ca. 100 kr en žį er hśsnęšislįniš mitt komiš nišur ķ 16,3 milljónir!!! Ž.e.a.s. bankarnir myndu tapa tępum fjórum milljónum į žvķ aš lįna mér ķ dag.

Aušvitaš vilja bankarnir ekki tapa į žessu įstandi sem žeir hafa sjįlfir skapaš. Mjög augljóst hvaš er ķ gangi, ekki satt?


Nęsta sķša »

Um bloggiš

Þorsteinn Kristinsson

Höfundur

Þorsteinn Kristinsson
Þorsteinn Kristinsson
Mars 2024
S M Ž M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Nżjustu myndir

  • Fylgni heimsmarkaðsverðs og verð á dælu

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (28.3.): 0
  • Sl. sólarhring: 1
  • Sl. viku: 3
  • Frį upphafi: 0

Annaš

  • Innlit ķ dag: 0
  • Innlit sl. viku: 2
  • Gestir ķ dag: 0
  • IP-tölur ķ dag: 0

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband